Θεσσαλονίκη: ανάπτυξη και ανεργία

Θεόδωρος Κουτρούκης*

Η κορύφωση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης και η εγκαθίδρυση συνθηκών ύφεσης στην ελληνική οικονομία έχουν αναδείξει πολλές προκλήσεις για τη χώρα μας. Το κύριο δίλημμα σήμερα είναι αν η Ελλάδα θα μπορέσει να ακολουθήσει τις υπόλοιπές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. στο εγχείρημα εμβάθυνσης της οικονομικής και πολιτικής συνοχής που εγκαινιάστηκε το 1999 στο Μάαστριχτ ή θα επιστρέψει στις οικονομικές επιλογές μιας περιφερειακής χώρας των Βαλκανίων. Η ρητορική υπέρ της αποχώρησης από το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα που αναπτύσσεται εσχάτως από ποικιλόχρωμές πολιτικές δυνάμεις αποτυπώνει τη σύγκρουση που υποβόσκει στην πολιτική κονίστρα αλλά και στην ελληνική κοινωνία.
Σε κάθε περίπτωση το διακύβευμα είναι η έμπρακτη επιβεβαίωση ή μη της βούλησης της χώρας μας να συμμετέχει στο σκληρό πυρήνα της Ε.Ε. 

Τις συνέπειες της ύφεσης βιώνει και η περιοχή της Θεσσαλονίκης. Η πόλη και η ενδοχώρα της διήνυσαν μία μακρά περίοδο που χαρακτηρίστηκε από έλλειψη αναπτυξιακής στρατηγικής και σχετικών πρωτοβουλιών, έντονη στασιμότητα, ανεργία, αποβιομηχάνιση, υποαπασχόληση και αποψίλωση των παγίων επενδύσεων. Σήμερα η συμπρωτεύουσα βρίσκεται σήμερα ενώπιον προκλήσεων που απειλούν την ίδια της την οικονομική υπόσταση. Έχει, λοιπόν, καταστεί αναπόδραστη η αναγκαιότητα για την ενεργοποίηση ενός αναπτυξιακού εγχειρήματος στη Θεσσαλονίκη και την ενδοχώρα της.

Επομένως, η πόλη οφείλει να δώσει  προτεραιότητα σε εξωστρεφείς κλάδους παραγωγής που διαθέτουν δυναμισμό και προοπτική. Είναι ευτύχημα ότι η Θεσσαλονίκη διαθέτει ορισμένους νευραλγικούς αναπτυξιακούς πυλώνες που μπορούν να ενεργοποιήσουν μια αναστροφή της  πτωτικής τροχιάς της περιοχής. Έτσι, το λιμάνι (εν δυνάμει σημαντικό διαμετακομιστικό κέντρο), η ιστορική-πολιτισμική κληρονομιά της περιοχής (πόλος πιθανής έλξης τουρισμού), τα Πανεπιστήμια (δυνητικοί φορείς παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών στη νοτιοανατολική Ευρώπη), η Ζώνη Καινοτομίας και οι επενδύσεις στην πράσινη οικονομία (μελλοντικά κοιτάσματα απασχόλησης) καθώς και οι εκθεσιακοί-συνεδριακοί φορείς (κυψέλες υποδοχής επισκεπτών υψηλής εισοδηματικής στάθμης) μπορούν να ενισχύσουν την οικονομική ζωή της πόλης.
Ο άλλος δρόμος για την συμπρωτεύουσα και την περιοχή της είναι η παραμονή στη νιρβάνα της οικονομικής αποσύνθεσης και η προσδοκία της «άνεργης ανάπτυξης», που δε θα λύσουν αλλά μάλλον θα επιδεινώσουν τα εκρηκτικά κοινωνικά προβλήματα της πόλης. Μακάρι να σφάλλουμε, αλλά αυτή η ευκαιρία για τη Θεσσαλονίκη μας, φαίνεται πως είναι η τελευταία.    

* Επικ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου