Έχει πανσέληνο απόψε κι είναι ωραία...

Ένα μικρό αφιέρωμα στην μεγαλύτερη και ωραιότερη Πανσέληνο της χρονιάς.

Εκδηλώσεις που θα γίνουν σήμερα σε όλη την Επικράτεια.

Ξάνθη-Αρχαιολογικός Χώρος Αβδήρων 12-8-2011: Αστροβραδιά-παρατήρηση του βραδινού ουρανού.  13-8-2011: 19.00 μ.μ. Ιστορικός περίπατος-Αστροβραδιά 

Έβρος-Αρχαιολογικός Χώρος Ζώνης-20.00 μ.μ..έως 24.00: Εκδήλωση με τζαζ μουσική
Έβρος (Νήσος Σαμοθράκη)- Ιερό Μεγάλων Θεών Σαμοθράκης 20.00 μ.μ. έως 24.00: Ο χώρος ανοικτός για το κοινό

Θεσσαλονίκη-Επταπύργιο-Ο χώρος ανοικτός για το κοινό από 21.00 έως 24.00
Θεσσαλονίκη-Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης-Μουσική εκδήλωση,με την ευγενική προσφορά του συγκροτήματος " Εν χορδαίς" 

Χαλκιδική-Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας Βορείου Ελλάδος-Σπήλαιο Πετραλώνων Χαλκιδικής ελεύθερη είσοδος και μουσική εκδήλωση σε εξωτερικούς χώρους με το μουσικό σχήμα "Νότες στο φώς του φεγγαρίου σε συνεργασία με το Δήμο Νέας Προποντίδας "  

Πέλλα-Αύλειος χώρος Μουσείου Βασιλικών Τάφων Αιγών-Μουσική εκδήλωση
Πέλλα-Αρχαιολογικός Χώρος Πέλλας-Μουσική εκδήλωση
Πέλλα-Αρχαιολογικός Χώρος Έδεσσας Ο χώρος ανοικτός για το κοινό
Δράμας-Αρχαιολογικός Χώρος Καλής Βρύσης-Μουσική παράσταση με τίτλο "Κοντά στο Διόνυσο με το φεγγάρι" από το Μουσικό Γυμνάσιο Δράμας ,  σε συνεργασία με τον Δήμο Προσοτσάνης και την Περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας- Θράκης  

Θάσος-Αύλειος χώρος Αρχαιολογικού Μουσείου Θάσου-Μουσική εκδήλωση για το Μάνο Χατζηδάκι με τίτλο "Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι", σε συνεργασία με το Δήμο Θάσου

Θάσος-Αρχαιολογικός Χώρος Αρχαίας Αγοράς Θάσου-Ο χώρος ανοικτός για το κοινό 

Πιερία -Αρχαιολογικός χώρος  Δίου-Μουσική εκδήλωση  σε συνεργασία με τον Δήμο Δίου

Ημαθία-Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας-Ανοικτό για το κοινό με ξενάγηση 

Κοζάνη-Αύλειος χώρος Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής -Μουσική εκδήλωση

Ιωαννινα-Αρχαιολογικός Χώρος ΝΑ Ακρόπολης Κάστρου Ιωαννίνων (Ιτς Καλέ) Μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου  Ιωαννιτών
Ιωάννινα-Αρχαιολογικός χώρος Δωδώνης-Θεατρική παράσταση με παραμύθι του Λόρκα, σε συνεργασία με ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων και την ευγενική προσφορά του Δήμου  

Άρτα - Κάστρο Άρτας-Μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με τον Δήμο Αρταίων

Πρέβεζα-Αρχαιολογικός Χώρος Νεκρομαντείου-Εκδήλωση με κλασική μουσική 

Θεσπρωτία-Πύργος Ραγίου-Ανοικτός για το κοινό  

Θεσπρωτία-Ελέα Παραμυθιάς Μουσική εκδήλωση με το μουσικό σχήμα ¨Άπειρος" σε συνεργασία με το Δήμο Σουλίου και το Μορφωτικό εκπολιτιστικό όμιλο Βελλιανιτών.  

Μαγνησία-Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου. Θα παραμείνουν ανοικτά τα Μουσεία και θα πραγματοποιηθεί ξενάγηση
Μαγνησία-Αρχαιολογικό Μουσείο Αλμυρού 

Λάρισα-Αρχαιολογικός χώρος Αζώρου- Ξενάγηση και μουσική εκδήλωση με έντεχνο ελληνικό τραγούδι από την Ορχήστρα ποικίλης μουσικής του Δήμου Ελασσόνας, σε συνεργασία με το Δήμο. 
Λάρισα-Κάστρο Σκήτης Δήμου Μελίβοιας-Μουσική εκδήλωση και θεατρική παράσταση σε συνεργασία με το Δήμο Μελίβοιας
Λάρισα-Αρχαιολογικός Χώρος Ν. Αγχιάλου-Μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με τον Δήμο Βόλου  
Λάρισα-Περιβάλλων χώρος Βυζαντινού Ναού Επισκοπής Α. Βόλου-Μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με το Δήμο Βόλου    

Καρδίτσα-Βυζαντινό κάστρο Φαναρίου  Ανοικτό για το κοινό 

Τρίκαλα-Τοξωτή γέφυρα Πορταϊκού-Ανοικτός χώρος για το κοινό
Τρίκαλα-Βυζαντινό Κάστρο Τρικάλων Ανοικτό για το κοινό
Τρίκαλα-Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας Βορείου Ελλάδος-Σπήλαιο "Μούτα" Θεόπετρας Τρικάλων ανοικτό για το κοινό

Βοιωτία-Αρχαιολογικό Μουσείο Χαιρώνειας-Το Μουσείο θα είναι ανοικτό για το κοινό. Μουσική εκδήλωση σε παράπλευρο Δημοτικό χώρο σε συνεργασία με το Δήμο Λεβαδέων

Φθιώτιδα-Ρωμαϊκή Αγορά Δελφών -Μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος
Φθιώτιδα-Ακρόπολη Πρόερνας-Μουσική εκδήλωση "Ποίηση και έντεχνο ελληνικό τραγούδι", σε συνεργασία με το Δήμο Δομοκού
Φθιώτιδα-Βυζαντινό Μουσείο Φθιώτιδας (Υπάτη).Μουσική εκδήλωση με τίτλο "Φεγγάρι μάγια μου 'κανες" με την Άννα-Μαρία Κάλφα, σε συνεργασία με το Δήμο Λαμιέων και του Πολιτιστικού Συλλόγου Υπάτης  

Εύβοια-Αρχαιολογικός Χώρος Φούρκας Σκύρου. Μουσική εκδήλωση με το συγκρότημα " Οι Θαλασσινοί"    
Εύβοια-Κάστρο Καράμπαμπα Ανοικτό για το κοινό 

Αιτωλ/νία-Αρχαιολογικός χώρος Νέας Πλευρώνας-Μουσική και  θεατρική εκδήλωση, σε συνεργασία με το Δήμο Μεσολογγίου 
Αιτωλ/νία-Αρχαιολογικός Χώρος Στράτου-Μουσική Εκδήλωση της Ορχήστρας Ποικίλης Μουσικής του Δήμου Αγρινίου, σε συνεργασία με το Δήμο 
Αιτωλ/νία-Κάστρο Ναυπάκτου Εκδήλωση με το μουσικό σχήμα  "Άτροπον", σε συνεργασία με το Δήμο Ναυπακτίας
Αιτωλ/νία-Κάστρο Ναυπάκτου -14-8-2011 (Επομένη Πανσελήνου): Μουσικοθεατρική παράσταση με τίτλο "TANGO…σ' ένα γυάλινο κόσμο" , σε συνεργασία με το Δήμο Ναυπακτίας 

Αττική-Νομισματικό Μουσείο Αύλειος Χώρος Ιλίου Μελάθρου-Εκδήλωση, με την ευγενική προσφορά από το μουσικό σχήμα ¨Κέλσος¨ Μουσική του 16ου-18ου αιώνα
Αττική-Όδος  Δ. Αρεοπαγίτου & μπροστά από τη Ρωμαϊκή Δεξαμενή Μουσική συναυλία με το μουσικό σύνολο του συνθέτη Μίμη Πλέσσα (ΠΟΕ-ΥΠΠΟ)

Ανατολική Αττική-Αρχαιολογικός χώρος Αμφιαρείου Ωρωπού Μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με το Δήμο Ωρωπίων 
Ανατολική Αττική-Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα Το Μουσείο και ο πέριξ αυτού χώρος με τα μνημεία του θα είναι ανοικτά για το κοινό  

Δυτική Αττική -Αρχαιολογικό Μουσείο Μεγάρων-Μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με το Δήμο Μεγαρέων
Αττική -Ολυμπιείο-Ο χώρος ανοικτός για το κοινό
Αττική-  1η-Κάστρο Χώρας Κυθήρων-Ανοικτό για το κοινό

Κόρινθος-Αρχαία Κόρινθος-Εκδηλώση κλασικής μουσικής, Trio Μozarteum με τη χορηγία του club Hotel Cazino Loutraki και την υποστήριξη της Αυστριακής Πρεσβείας στην Αθήνα

Κόρινθος-Αρχαία Κόρινθος-Εκδηλώση κλασικής μουσικής, Trio Μozarteum με τη χορηγία του club Hotel Cazino Loutraki και την υποστήριξη της Αυστριακής Πρεσβείας στην Αθήνα
Κόρινθος-Αρχαία Σικυώνα-Eκδήλωση  κλασικής μουσικής  Minetti Quartet με τη χορηγία του club Hotel Cazino Loutraki και την υποστήριξη της Αυστριακής Πρεσβείας στην Αθήνα

Αχαΐα-Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών-Μουσική εκδήλωση  με τίτλο " Όταν το φεγγάρι συναντά τη μουσική" με τη Δώρα Πετρίδη στο τραγούδι και τη Σοφία Καμαγιάννη στο πιάνο, σε συνεργασία με το Σύλλογο των Φίλων του Νέου Μουσείου Πατρών 

Ηλιεία-Ναός του Επικουρείου Απόλλωνα-Θεατρική παράσταση "Ανδρομάχη"  του Ευριπίδη από τον Οργανισμό Ελληνικού Θεάτρου "Αιχμή"  σε συνεργασία με το Δήμο Ανδρίτσαινας  

Ηλιεία-Παλαιό Μουσείο Αρχαίας Ολυμπίας ( στους κήπους του )-Μουσική εκδήλωση με  την χορωδία του Λυκείου Ελληνίδων Πύργου 

Αργολίδας-Παλαμήδι Ναυπλίου -Ανοικτό για το κοινό
Αρκαδίας-Έπαυλη Ηρώδου του Αττικού  Μουσική εκδήλωση με τη Σοφία Παπάζογλου σε συνεργασία με το Δήμο Κυνουρίας 
Μεσσηνίας-Κάστρο Καλαμάτας Ανοικτό για το κοινό

Μεσσηνία-Ακρόπολη Φρουρίου Πύλου-Μουσική βραδιά αφιερωμένη στον Ζαμπέτα, από το Ωδείο της Πύλου , σε συνεργασία με το Δήμο Πύλου  

Λακωνία-Αρχαιολογικός Χώρος Μυστρά-Ρεσιτάλ πιάνου με σολίστ τον Παναγιώτη Γώγο και έργα του Fr. Liszt σε συνεργασία με το Δήμο Σπάρτης 
Λακωνία-Αρχ. Μουσείο Σπάρτης-20.00 μ.μ.  έως 23.30 μ.μ. θα παραμείνει  ανοικτό και θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις  

Λέσβος (Λέσβος)- Κάστρο Μυτιλήνης Μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με το Σύλλογο φίλων Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών μνημείων Ν. Λέσβου
Λέσβος -Αρχ.Χώρος Θερμής Λέσβου-11-8-2011 (προπαραμονή Πανσελήνου): Μουσική εκδήλωση
Λέσβος-Αρχαιολογικός χώρος Ψαρών -Ο χώρος  ανοικτός για το κοινό
Λέσβος -Αρχ.Χώρος Μεσών Λέσβου-Ο χώρος  ανοικτός για το κοινό 

Χίος-Κάστρο Χίου (κτήριο "Σκοτεινής Φυλακής")  Προβολή ταινιών αρχαιολογικού περιεχομένου σε συνεργασία με την αστική μη κερδοσκοπική  Εταιρεία ΑΓΩΝ.
Χίος-Αρχαιολογικός Χώρος Εμποριού Μουσική εκδήλωση, με την ευγενική προσφορά από το συγκρότημα "Τρίφωνο" 

Λήμνος -Πολιόχνη Λήμνου-Μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με το Δήμο Λήμνου 

Κυκλάδες-Αρχαιολογικός χώρος Υρίων Νάξου-Ο χώρος  ανοικτός για το κοινό 

Κυκλάδες-Αρχαιολογικός Χώρος Κιονίων Τήνου Ο χώρος  ανοικτός για το κοινό
Κυκλάδες-Αρχαιολογικός Χώρος Δήλου 14-8-2011 (Επομένη Πανσελήνου): Μουσική Εκδήλωση 
Κυκλάδες-Αρχαιολογικός Χώρος Ηραίου Σάμου Ο χώρος  ανοικτός για το κοινό 

Ηράκλειο-Τύλισσος (στον εξωτερικό χώρο των αρχαιοτήτων ) Εκδήλωση με τζαζ μουσική σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Τυλίσσου 

Λασίθι-Αρχαιολογικός Χώρος Λατούς 12-08-2011 (παραμονή Πανσελήνου):     Μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με το Συλλόγο Φίλων της Φιλαρμονικής 
Λασίθι-Αρχαιολογικός χώρος Γουρνιών-Θεατρική παράσταση σε συνεργασία με το Δήμο Ιεράπετρας
Λασίθι-Αρχαιολογικός χώρος Μαλίων-Μουσική εκδήλωση με τους Μ. Παπαδάκη και Κορίνα Λεγάκη σε συνεργασία με το Δήμο Χερσονήσου  

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΥ

Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας
Αρχαϊκός Ναός του Απόλλωνα στη Μητρόπολη
Αύλειος χώρος «Αθανασάκειου» Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου: Μουσική εκδήλωση με τίτλο «Λίγο πριν την Πανσέληνο…», σε συνεργασία με το Δήμο Βόλου. Την Τετάρτη, 10 Αυγούστου. 

Οι μύθοι και οι δοξασίες στην χώρα μας.

Πόσο καιρό αλήθεια (ή μήπως και χρόνια) έχετε να δώσετε στον εαυτό σας τη δυνατότητα να χαλαρώσει ή να ονειρευτεί υπό το σεληνόφως; Να απολαύσετε έναν βραδινό περίπατο μακριά από τους προβολείς της πόλης; Να «ταξιδέψετε» στο άπειρο με όχημα τον φυσικό μας δορυφόρο; Η πανσέληνος του Αυγούστου είναι ίσως μια από τις πιο κατάλληλες ευκαιρίες. Το αυριανό βράδυ προσφέρεται για λίγο περισσότερο ξενύχτι ­ την Τρίτη εξάλλου ξημερώνει η αργία του Δεκαπενταύγουστου. Αφήστε τις ξενόφερτες δοξασίες για λυκανθρώπους, βρικόλακες (και όλα τα συναφή) για εκείνους που θέλουν να βλέπουν την αθέατη και πάντα σκοτεινή όψη της Σελήνης και πιαστείτε από τον μίτο των δικών μας παραδόσεων και μύθων για να βρείτε τη δική σας έξοδο από τον λαβύρινθο της καθημερινότητας.

Αφεθείτε για λίγες ώρες στη μαγεία αυτής της μοναδικής νύχτας όπου συγχωρούνται όλες οι... αμαρτίες. Με τις νεράιδες και τα ξωτικά ­ όπως πίστευαν σε πολλές νησιωτικές περιοχές ­ να πλημμυρίζουν τη νύχτα της αυγουστιάτικης πανσελήνου τα δάση για να σκορπίσουν έρωτα σε ό,τι αγγίζουν με το ραβδί τους και να φεύγουν, λίγο προτού ξημερώσει, μαγεμένες και οι ίδιες, μοιράζοντας λήθη και συγχώρεση! Ή με τις μάγισσες ­ όπως λέγεται σε πολλά χωριά της Ηπείρου ­ που μαζεύονται στα ποτάμια. Λούζουν τα μαλλιά τους σε κρυστάλλινα νερά, φτιάχνουν μελόπιτες και με επικλήσεις κατεβάζουν το αυγουστιάτικο φεγγάρι για να κλέψουν λίγη από την πολύτιμη φεγγαρόσκονή του που γιατρεύει τις ματιασμένες κοπέλες και έχει τη δύναμη να αλλάζει και να μεταμορφώνει τα πάντα.

Οι πρόγονοί μας βάφτισαν στη μυθολογία μας τη Σελήνη Εκάτη. Τη λάτρευαν και την έτρεμαν έτσι όπως μόνο στους θεούς αρμόζει. Οι εκδοχές για την καταγωγή της ήταν πολλές. Κάποιοι πίστευαν ότι είναι η κόρη του Δία και της Δήμητρας, άλλοι της Ηρας και του Περσέα και άλλοι τέλος την ταύτιζαν με την Αρτεμη, τη θεά του κυνηγιού. Πολλά και τα επίθετα που περιέγραφαν τη σπάνια μορφή της. Η Αγριόμορφη, η Τρίμορφη, η Νυχία ή η Κυνοσφανή όπως αλλιώς αποκαλούσαν τη θεά των νεκρών και των φαντασμάτων Εκάτη, έβγαινε τις νύχτες στα σταυροδρόμια μαζί με ένα πλήθος λευκά σκυλιά που γάβγιζαν άγρια και προκαλούσαν ρίγη τρόμου σε όσους είχαν αμαρτήσει ή είχαν αφήσει κάποιον νεκρό άταφο. Οι πλούσιοι Αθηναίοι για να αποκτήσουν την εύνοιά της τής ετοίμαζαν και της αφιέρωναν ειδικές τελετές, γνωστές ως τα «Δείπνα της Εκάτης» ­ με διάφορα ακριβά φαγώσιμα που τα άπλωναν στο σεληνόφως ώσπου να χαθούν.

Μπορεί η θεά Εκάτη να ανήκει στη μυθολογία. Ισως τελικά οι νεράιδες, τα ξωτικά και οι μάγισσες να κυκλοφορούν ελεύθερα μόνο στα παραμύθια. Το αυγουστιάτικο «ολόγιομο» φεγγάρι όμως αύριο θα «κόβει» βόλτες στον ουρανό μας όλη νύχτα. Αφήστε τους αστρολόγους να προβλέπουν εντάσεις και... ουρλιαχτά. Χαλαρώστε και απολαύστε μια μαγική βραδιά. Πανσέληνος είναι και (δυστυχώς) θα περάσει...

Πηγή

Αν έλειπε απ΄ τον ουρανό μας το φεγγάρι...

Πώς θα ήταν η ζωή μας χωρίς φεγγάρι; Με τη βοήθεια του αστροφυσικού Κλεομένη Τσιγάνη, ξετυλίξαμε το νήμα της σχέσης Γης και Σελήνης και είδαμε πόσα εξαρτώνται από τον δορυφόρο μας: οι εποχές, τα βουνά και τα ηφαίστεια, τα δέντρα, η γνώση, αλλά και η ίδια η ύπαρξή μας.

 Η Σελήνη συντροφεύει τη Γη εδώ και 4,5 δισ. χρόνια, από τα πρώτα στάδια της δημιουργίας της. «Πιστεύουμε ότι ο σχηματισμός της έγινε σε μερικές δεκάδες εκατομμύρια χρόνια- που είναι "τίποτε" σε αστρονομική κλίμακα- μετά τον σχηματισμό της πρωτο-Γης και του ηλιακού μας συστήματος ως συνόλου» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο Κλεομένης Τσιγάνης, λέκτορας στον Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του Τμήματος Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης.

Εικόνα: Αν δεν υπήρχε η Σελήνη, η επιφάνεια της Γης θα σαρωνόταν από θύελλες και ανέμους που δεν θα άφηναν τα δέντρα να φυτρώσουν

Διάφορες θεωρίες έχουν προταθεί για τη γέννησή της. Μια από αυτές υποστήριζε ότι σχηματίστηκε σε κάποια άλλη περιοχή και περνώντας από τη «γειτονιά» μας συνελήφθη βαρυτικά σε τροχιά γύρω από τη Γη. Αυτό όμως όπως λέει ο αστροφυσικός δεν είναι συμβατό με την παρατηρήσιμη τιμή της στροφορμής του συστήματος. Κάποια άλλη πρότεινε ότι αποκολλήθηκε από τη νεαρή Γη όταν αυτή ήταν ακόμη ρευστή. «Και αυτό όμως είναι μάλλον απίθανο», θεωρεί ο κ. Τσιγάνης.

Η «Θεία» της Σελήνης 
«Η πιθανότερη εκδοχή», εξηγεί, «είναι ότι κάποιος μικρός πλανήτης, λίγο μικρότερος πιθανώς από τον Άρη, ίσος περίπου με το ένα δέκατο της μάζας της Γης, συγκρούστηκε με τη Γη, πράγμα το οποίο εκείνητην περίοδο δεν ήταν κάτι το ασύνηθες» . Κατά τη σύγκρουση αυτή ένα πολύ μεγάλο μέρος της μάζας του «χαμένου» αυτού πλανήτη- ο οποίος έχει ονομαστεί Θεία από τη μητέρα της Σελήνης στη μυθολογία - και ένα σημαντικό μέρος της μάζας των εξωτερικών στρωμάτων της Γης έλιωσαν και εκτοξεύτηκαν στο Διάστημα. Καθώς άρχισαν να ψύχονται, τα πιο βαριά κομμάτια μάζας έπεσαν ξανά στη Γη, ενώ τα υπόλοιπα συνέχισαν να περιστρέφονται γύρω της και, αλληλοσυγκρουόμενα, σχημάτισαν τελικά τη Σελήνη. «Αυτό δικαιολογεί το γεγονός ότι η σύσταση της Γης και της Σελήνης μοιάζουν τόσο πολύ» επισημαίνει. «Παρ΄ ότι το μεγαλύτερο μέρος της μάζας της Σελήνης πρέπει να έχει προέλθει από το σώμα-βλήμα, τη Θεία, αυτό θα πρέπει να αναμείχθηκε με κάποιο ποσοστό μάζας που ανήκε αρχικά στη Γη».

Χωρίς βουνά και ηφαίστεια 
Η θεωρία αυτή δικαιολογεί επίσης τη μορφολογία των εξωτερικών στρωμάτων της Γης και το γεγονός ότι διαθέτει ευκίνητες λιθοσφαιρικές πλάκες. Μετά την πρόσκρουση με τη Θεία ο φλοιός της Γης, έχοντας χάσει ένα μεγάλο τμήμα του, ψύχθηκε και σχηματίστηκε ξανά. Ο νέος φλοιός υπολογίζεται ότι ήταν κατά 70% λεπτότερος από τον αρχικό με αποτέλεσμα να σπάει πιο εύκολα. Σύμφωνα με ορισμένους γεωλόγους, αυτή είναι η αιτία σχηματισμού των λιθοσφαιρικών πλακών, που με τις συγκρούσεις τους δημιούργησαν τις ηπείρους και τις μεγάλες οροσειρές της Γης. «Τα Ιμαλάια, για παράδειγμα», λέει ο κ. Τσιγάνης, «ξέρουμε ότι σχηματίστηκαν από τη σύγκρουση της ινδικής πλάκας με την ασιατική δεν είχε γίνει η σύγκρουση της Γης με τη Θεία και δεν είχε σχηματιστεί η Σελήνη ο φλοιός του πλανήτη μας θα ήταν πάρα πολύ παχύς, δεν θα είχαν δημιουργηθεί ευκίνητες λιθοσφαιρικές πλάκες και δεν θα υπήρχε αυτό το θαυμάσιο τερέν της Γης. Θα ήμαστε ένας πλανήτης ο οποίος θα είχε μια σχεδόν σφαιρική επιφάνεια και θα είχε καλυφθεί από νερό, με μερικές νησίδες μόνο από ΄δώ κι από ΄κεί».Χωρίς ζωή; 
Οι τεκτονικές πλάκες αποτελούν επιπλέον καθοριστικό παράγοντα για το κλίμα ενός πλανήτη και για την ανάπτυξη της ζωής σε αυτόν. «Όταν οι πλανητολόγοι συζητούν για το κατά πόσον ένας πλανήτης μπορεί να φιλοξενήσει ζωή λαμβάνουν υπόψη τους αν έχει ή όχι τεκτονική δραστηριότητα» , τονίζει ο αστροφυσικός. «Θα μπορούσε κάποιος να πει: "Μα τι τις θέλουμε τις τεκτονικές πλάκες από τη στιγμή που ευθύνονται για σεισμούς και ηφαίστεια;". Και όμως, αυτά τα φαινόμενα έχουν τη συνεισφορά τους στον κύκλο της ζωής και του κλίματος».

Χωρίς παλίρροια  

Από τη στιγμή της δημιουργίας τους η Γη και η Σελήνη αποτελούν ένα ζευγάρι τόσο στενά συνδεδεμένο ώστε ορισμένοι πλανητολόγοι μιλούν για «διπλό πλανήτη». Το κάθε σώμα περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του, ενώ ταυτόχρονα η Σελήνη περιφέρεται γύρω από τη Γη και η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ηλιο.

Εικόνα: Η παλίρροια ανακάτεψε τα νερά της Γης ευνοώντας τη ζωή και βοήθησε την ημέρα μας να μεγαλώσει

Αυτός ο μόνιμος «χορός» κυβερνάται από τις βαρυτικές δυνάμεις που διέπουν ολόκληρο το Σύμπαν, με μια σειρά αποτελεσμάτων. Ένα από αυτά είναι οι παλίρροιες, ένα φαινόμενο που δεν περιορίζεται μόνο στο «φούσκωμα» των νερών που βλέπουμε στις θάλασσές μας αλλά έχει πολύ μεγαλύτερες προεκτάσεις.

«Τα δύο σώματα περιφέρονται γύρω από το κέντρο μάζας, το φυσικό κέντρο της κίνησης. Αυτό όμως δεν βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της Γης,που είναι το κέντρο της βαρυτικής έλξης, αλλά λίγο πιο έξω» εξηγεί ο κ. Τσιγάνης. «Έτσι ενώ όλα τα σημεία της Γης εξαναγκάζονται να περιφέρονται με την ίδια γωνιακή ταχύτητα γύρω από το κέντρο κίνησης, αυτά που βρίσκονται προς τη μεριά της Σελήνης δέχονται ισχυρότερη βαρυτική δύναμη, αφού είναι πιο κοντά στη Σελήνη, ενώ αυτά που βρίσκονται προς την αντίθετη πλευρά δέχονται μεγαλύτερη φυγόκεντρο δύναμη, αφού είναι πιο μακριά από το κέντρο μάζας». Το αποτέλεσμα είναι ότι η Γη παύει να έχει απολύτως σφαιρικό σχήμα, οι ωκεανοί της, αλλά σε ένα βαθμό και η στερεά της επιφάνεια, διογκώνονται τόσο προς τη Σελήνη όσο και προς την αντίθετη πλευρά, δημιουργώντας την παλίρροια.

Χωρίς 24ωρο 
Ο άξονας του σχεδόν ελλειπτικού σχήματος των ωκεανών που δημιουργείται- του λεγόμενου παλιρροϊκού εξογκώματος- δεν συμπίπτει ακριβώς με την ευθεία που ενώνει τα κέντρα της Γης και της Σελήνης. Εξαιτίας της μεγάλης διαφοράς ανάμεσα στην περίοδο περιστροφής της Γης (24 ώρες) και την περίοδο περιφοράς της Σελήνης (περίπου 28 ημέρες) και λόγω της τριβής μεταξύ του νερού και του στερεού πυθμένα των ωκεανών, ο άξονας του εξογκώματος μετατοπίζεται και δεν «κοιτάζει» τη Σελήνη ακριβώς σε ευθεία αλλά με απόκλιση περίπου 10 μοιρών. Λόγω αυτής της απόκλισης, το παλιρροϊκό εξόγκωμα ασκεί ροπή τόσο στη Γη όσο και στη Σελήνη, προσπαθώντας έτσι να αλλάξει τον ρυθμό περιστροφής και περιφοράς των δύο σωμάτων. «Το τελικό αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι ότι, επειδή η συνολική στροφορμή διατηρείται σταθερή καθώς η συνολική ενέργεια του συστήματος μειώνεται, η Σελήνη απομακρύνεται σιγά-σιγά από τη Γη -δηλαδή η ακτίνα της τροχιάς της μεγαλώνει- και η συχνότητα περιστροφής της Γης μειώνεται» καταλήγει. «Αν θέλετε, η παλίρροια φρενάρει τον πλανήτη μας».

Το φρενάρισμα που επιφέρει η Σελήνη του πλανήτη έχει οδηγήσει στην ημέρα των 24 ωρών που γνωρίζει η ζωή στη Γη. «Υπολογίζεται ότι η διάρκεια της περιστροφής της Γης όταν πρωτοσχηματίστηκε ήταν γύρω στις εννέα ώρες» εξηγεί ο αστροφυσικός. «Αν δεν υπήρχε η Σελήνη και αν δεν υπήρχαν οι παλίρροιες η διάρκεια της ημέρας σε απόλυτο χρόνο θα ήταν λιγότερο από το μισό απ΄ ό,τι σήμερα. Θα μεγάλωνε διαρκώς και πάλι, λόγω των παλιρροιών που ασκεί ο Ήλιος, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Η ημέρα θα διαρκούσε περίπου 11 με 12 ώρες στην εποχή μας».

Χωρίς δέντρα 
Μια τόσο γρήγορη περιστροφή του πλανήτη σημαίνει ότι η ατμόσφαιρά του θα περιστρεφόταν και αυτή με ιλιγγιώδη ταχύτητα γύρω από την επιφάνειά του δημιουργώντας μόνιμες θύελλες με ανέμους που κινούνται με ταχύτητες 200 χιλιομέτρων την ώρα. «Σε τέτοιες συνθήκες μάλλον δεν μπορεί να φυτρώσει ούτε χορτάρι, πό ω μάλλον τα δέντρα» επισημαίνει ο κ. Τσιγάνης.

Θάλασσες χωρίς αλάτι

Πριν από 4,5 δισ. χρόνια, όταν όλα στο ηλιακό μας σύστημα βρίσκονταν στα πρώτα στάδια του σχηματισμού τους, η Γη περιστρεφόταν πολύ πιο γρήγορα, ενώ η Σελήνη βρισκόταν πολύ πιο κοντά της με αποτέλεσμα οι παλίρροιες να είναι περισσότερο συχνές και πολύ πιο έντονες- δέκα φορές μεγαλύτερες απ΄ ό,τι σήμερα.«Την περίοδο εκείνη έχουμε τεράστια τσουνάμι τα οποία χτυπάνε τις ηπείρους και διαβρώνουν το έδαφος με αποτέλεσμα να μεταφέρουν μέσα στο θαλασσινόνερό άλατα και οργανική ύλη» εξηγεί ο κ. Τσιγάνης.

Εικόνα: Το σεληνόφως βοήθησε τους προγόνους των σημερινών θηλαστικών να επιβιώσουν στην εποχή των δεινοσαύρων

Αυτά τα υλικά, που έπεφταν στο νερό και ανακατεύονταν διαρκώς, κατέληξαν τελικά να δημιουργήσουν ένα μείγμα με τις κατάλληλες χημικές ενώσεις για να αναπτυχθεί η ζωή.

«Προφανώς θα πρέπει να πέρασαν αρκετά εκατομμύρια χρόνια για να μεταφερθούν ικανές ποσότητες υλικών και να σχηματιστούν οι σύνθετες χημικές ενώσεις, οι οποίες πιθανώς δεν θα μπορούσαν να δημιουργηθούν σε ήρεμη κατάσταση» υπογραμμίζει. «Μάλιστα, κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ενέργεια των ισχυρών παλιρροιών αποτέλεσε βασικό στοιχείο για τη δημιουργία μακρομορίων από τα οποία προέκυψαν τα βασικά συστατικά της ζωής». 

Χωρίς εποχές και σταθερό κλίμα 
Φανταστείτε τη Γη σαν μια σβούρα. Με βάση τη γήινη εμπειρία μας, μας φαίνεται πολύ φυσικό ότι αυτή η σβούρα θα πρέπει να περιστρέφεται γύρω από έναν ελαφρώς κεκλιμένο ίσως αλλά σχεδόν κατακόρυφο άξονα. Στο Διάστημα όμως τα πράγματα δεν λειτουργούν ακριβώς έτσι. Εξαιτίας της βαρυτικής δύναμης που οι πλανήτες ασκούν ο ένας στον άλλο, οι άξονες περιστροφής τους δεν είναι πάντοτε κάθετοι στο επίπεδο της τροχιάς τους και κυρίως δεν είναι πάντοτε σταθεροί. Ο άξονας του Αρη π.χ. μπορεί για ένα χρονικό διάστημα να έχει κλίση 24 μοιρών, περίπου όσο αυτός της Γης, αλλά ύστερα από μερικές χιλιάδες χρόνια να γυρίσει στις 60 μοίρες, αλλάζοντας εντελώς την οπτική γωνία του πλανήτη σε σχέση με τον Ηλιο. Η Γη έχει τη σπάνια τύχη να έχει έναν άξονα περιστροφής ο οποίος παραμένει σχεδόν σταθερός σε κλίση περίπου 23 μοιρών και αυτό το οφείλει αποκλειστικά και μόνο στην παρουσία της Σελήνης.

Γιατί αυτό είναι τύχη; Για δύο λόγους: «Αν δεν υπήρχε αυτή η γωνία των περίπου 23 μοιρών, αν ο άξονας περιστροφής μας ήταν κατακόρυφος, δεν θα υπήρχε αυτό που ξέρουμε σαν φαινόμενο των εποχών -τουλάχιστον όχι με τη μορφή που το ξέρουμε» απαντά ο κ. Τσιγάνης. «Το ότι η λόξωση του άξονα παραμένει σταθερή συνεπάγεται ότι η ηλιακή ενέργεια που ?μαζεύει? κάθε ζώνη του βόρειου ή του νότιου ημισφαιρίου της Γης κατά τη διάρκεια ενός έτους δεν αλλάζει πολύ από χρονιά σε χρονιά. Η ακριβής τιμή της λόξωσης του άξονα περιστροφής δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία, από τη στιγμή που ?δείχνει? κοντά στην κατακόρυφο και όχι στις 90 μοίρες, όπως του πλανήτη Ουρανού» επισημαίνει ο αστροφυσικός. «Αξία έχει η σταθερότητα. Γιατί αυτή επιτρέπει στον πλανήτη να αναπτύξει σταθερό κλίμα, μέσα στο οποίο μπορεί να αναπτυχθεί η ζωή. Αυτό δεν θα συνέβαινε στη Γη αν δεν υπήρχε η Σελήνη, ή αν είχε πολύ διαφορετική μάζα, ή αν βρισκόταν σε αρκετή απόσταση».

Χωρίς τη βαρυτική επιρροή του δορυφόρου μας, όπως διευκρινίζει, οι παρέλξεις που ασκούν ο Ηλιος και οι άλλοι πλανήτες θα μπορούσαν να «περιστρέφουν» τον άξονά μας με ακανόνιστο τρόπο, με τη λόξωση να παίρνει όλες τις δυνατές τιμές από 0 ως 90 μοίρες. Αυτό σημαίνει ότι θα είχαμε ανά περιόδους δραματικές κλιματικές μεταβολές. «Σε κάποια περίοδο», εξηγεί, «θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας σχετικά σταθερός κλιματικός κύκλος, να αναπτυχθεί κάτι που να μοιάζει με πρώτα στάδια ζωής και μετά ξαφνικά να αλλάξει εντελώς η τιμή του άξονα περιστροφής και να διαλυθούν τα πάντα».

Χωρίς φως τη νύχτα, χωρίς θηλαστικά

Αν δεν υπήρχε η Σελήνη οι νύχτες μας θα ήταν πολύ πιο σκοτεινές. Αυτό- θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος- είναι μεν δυσάρεστο αλλά σίγουρα δεν αποτελεί και τη συντέλεια του κόσμου, θα είχαμε βρει κάποιον τρόπο για να προσαρμοστούμε σε αυτή την πραγματικότητα. Ναι σίγουρα, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα υπήρχαμε, κάτι το οποίο δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα ίσχυε χωρίς το φως του φεγγαριού.

Εικόνα: Ο δορυφόρος μας έχει χαρακτηριστικά μοναδικά στο πλανητικό μας σύστημα. Η παρουσία του διατηρεί τον άξονα περιστροφής της Γης σε σχεδόν σταθερή κλίση, προσφέροντας ισορροπία στο κλίμα της

Όταν οι δεινόσαυροι επικράτησαν στη Γη πριν από περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια οι μακρινοί θερμόαιμοι πρόγονοι των σημερινών θηλαστικών έτρεξαν να κρυφτούν. Εξαναγκάστηκαν να βγαίνουν προς αναζήτηση της τροφής τους τη νύχτα. Αν και δεν ήταν νυκτόβια όντα, το ημίφως που η Σελήνη προσφέρει στον πλανήτη μας τις περισσότερες νύχτες του έτους βοήθησε οπωσδήποτε πολύ στην επιβίωσή τους. Σιγά-σιγά, με το πέρασμα των χρόνων, τα μάτια τους προσαρμόστηκαν στη «νυχτερινή όραση»: η ίρις απέκτησε την ικανότητα να διαστέλλεται περισσότερο για να αφήνει να περάσει μεγαλύτερη ποσότητα φωτός, ενώ ο αμφιβληστροειδής ενισχύθηκε με την παραγωγή της ροδοψίνης, μιας πρωτεΐνης που εμπλέκεται στην παραγωγή των φωτοευαίσθητων κυττάρων που «βλέπουν» στο αμυδρό φως. Χωρίς το σεληνόφως κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν θα υπήρχαμε σήμερα. Και οπωσδήποτε θα είχαμε χειρότερη όραση. lalina@tovima.gr 

Ο όψιμος σφοδρός βομβαρδισμός

Εκτός από τις επιστημονικές παρατηρήσεις που μας έχει επιτρέψει να κάνουμε, η Σελήνη μας έχει επίσης αποκαλύψει μυστικά του ηλιακού μας συστήματος που χωρίς την παρουσία της θα εξακολουθούσαν να παραμένουν κρυφά.«Από τις αναλύσεις των δειγμάτων σεληνιακών πετρωμάτων που έφεραν οι διαστημικές αποστολές "Απόλλων" καταλάβαμε ότι στη Σελήνη υπάρχουν περιοχές που η ηλικία τους είναι κατά πολύ νεότερη από την εποχή του σχηματισμού της» λέει ο κ. Τσιγάνης.

Εικόνα: Ένας σφοδρός βομβαρδισμός από αστεροειδείς και κομήτες έπληξε τη Σελήνη πριν από 3,9 δισεκατομμύρια χρόνια, αλλάζοντας τη μορφολογία της επιφάνειάς της

«Ενώ δηλαδή η Σελήνη σχηματίστηκε σχεδόν μαζί με τη Γη πριν από περίπου 4,5 δισ. χρόνια, μεγάλο μέρος της επιφάνειάς της έχει ηλικία 3,9 δισ. ετών». Αυτό, εξηγεί, σημαίνει ότι η Σελήνη θα πρέπει να βομβαρδίστηκε μαζικά από αστεροειδείς και κομήτες με αποτέλεσμα σημαντικό μέρος της επιφάνειάς της να διαλυθεί και να σχηματιστεί ξανά από την αρχή. Και δεν ήταν η μόνη στην οποία συνέβη κάτι τέτοιο: η Γη και οι γειτονικοί πλανήτες της βομβαρδίστηκαν κατά τον ίδιο τρόπο.

Το επεισόδιο αυτό, το οποίο έχει ονομαστεί Όψιμος Σφοδρός Βομβαρδισμός (Late Ηeavy Βombardment, LΗΒ) και θεωρείται σήμερα κεφαλαιώδους σημασίας για την εξέλιξη των εσωτερικών πλανητών και της βιόσφαιρας της Γης, δεν θα μας ήταν γνωστό αν δεν υπήρχε η Σελήνη.«Τα σημάδια αυτού του βομβαρδισμού στη Γη έχουν σβηστεί» υπογραμμίζει ο αστροφυσικός. «Έχουν σβηστεί λόγω της γεωλογικής και της ατμοσφαιρικής δραστηριότητας στη Γη, που διάβρωσαν τους κρατήρες πρόσκρουσης, εξομαλύνοντας τις διαφορές με τις γύρω περιοχές. Σήμερα, ίχνη του LΗΒ διακρίνονται μόνο στα αρχαιότερα γήινα πετρώματα, όπως π.χ. στα ονομαζόμενα ?ζιρκόνια του Αδη? που έχουν ηλικία 4,2- 4,3 δισ. ετών, καθώς η εργαστηριακή ανάλυσή τους αποκαλύπτει ότι υπέστησαν έντονο ?σοκ? κατά την εποχή του LΗΒ. Η επιφάνεια της Σελήνης όμως είναι αυτή που μας αποκάλυψε τον βομβαρδισμό και μας έδωσε την ευκαιρία να προσδιορίσουμε πότε έγινε, πόση ένταση και πόση διάρκεια είχε».

Ο κ. Τσιγάνης έχει μελετήσει μαζί με τους συνεργάτες του ιδιαίτερα αυτό το περιστατικό της ιστορίας του πλανητικού μας συστήματος, καταλήγοντας σε πολύ σημαντικά συμπεράσματα ως προς την αιτία που πιθανώς το προκάλεσε. Αυτή η δουλειά μάλιστα, σε συνδυασμό με το υπόλοιπο ερευνητικό του έργο, του χάρισε, πριν από δύο χρόνια, μια σπάνια τιμητική διάκριση: η Διεθνής Αστρονομική Ένωση έδωσε το όνομά του σε έναν αστεροειδή.«Εμείς μπορέσαμε να συνδέσουμε την εποχή του σφοδρού βομβαρδισμού με ένα συγκεκριμένο φαινόμενο» διευκρινίζει. «Με τα πειράματά μας στον υπολογιστή δείξαμε ότι για να συμβεί ο σφοδρός βομβαρδισμός, με τα χαρακτηριστικά τα οποία γνωρίζουμε, θα πρέπει οι τροχιές των μεγάλων πλανητών, του Δία, του Κρόνου και των άλλων που βρίσκονται μακρύτερα από εμάς, να άλλαξαν με βίαιο τρόπο».

Όπως λέει ο ερευνητής η «υποψία» αυτή δεν γεννήθηκε τυχαία.«Πιστεύαμε εδώ και χρόνια», τονίζει, «ότι οι μεγάλοι πλανήτες δεν δημιουργήθηκαν εκεί που τους παρατηρούμε σήμερα αλλά πιο κοντά στον Ήλιο. Αυτό που δεν ξέραμε ήταν ο τρόπος με τον οποίο μετακινήθηκαν προς τα έξω.

Εμείς λοιπόν βρήκαμε αυτόν τον τρόπο και δείξαμε ότι πιθανότατα δεν ήταν και τόσο ομαλός, αλλά συνοδεύτηκε από ?χαοτική?, βίαιη ανακατάταξη των πλανητικών τροχιών. Αυτό ακριβώς προκάλεσε την αποσταθεροποίηση μεγάλου μέρους των αστεροειδών και των κομητών και τον σφοδρό βομβαρδισμό της Σελήνης και του εσωτερικού ηλιακού συστήματος» .

Για να κατανοήσει κάποιος περίπου πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα θα πρέπει να φανταστεί ένα ηλιακό σύστημα όχι ήρεμο και τακτοποιημένο, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, αλλά σε μια κατάσταση πυρετώδους δραστηριότητας και έντονου συνωστισμού.

Έξω από τις τροχιές των μεγάλων πλανητών υπήρχε ένας τεράστιος αριθμός πολύ μικρών σωμάτων, σαν τους σημερινούς κομήτες. Καθώς αυτοί οι κομήτες περνούσαν κοντά από τους πλανήτες, δέχονταν από αυτούς μια βαρυτική «κλωτσιά» ικανή να τους εκτοξεύσει εκτός ηλιακού συστήματος ενώ οι πλανήτες, αντιδρώντας, μετακινούνταν λίγο προς τα έξω. Η διαδικασία αυτή, όπως επισημαίνει ο κ. Τσιγάνης, θα μπορούσε να είναι απολύτως ομαλή για τους πλανήτες, αλλά δεν συνέβη έτσι: «Εμείς δείξαμε ότι το πιθανότερο σενάριο για το ηλιακό μας σύστημα είναι ότι, καθώς οι πλανήτες μετανάστευαν, σε μια χρονική στιγμή που αντιστοιχεί στην έναρξη του όψιμου σφοδρού βομβαρδισμού, οι τροχιές τους άρχισαν ξαφνικά να τέμνονται μεταξύ τους, εξαιτίας ενός ?βαρυτικού συντονισμού? ανάμεσα στον Δία και στον Κρόνο. Τελικά, οι πλανήτες ?ηρέμησαν?- έπειτα από μερικές δεκάδες εκατομμύρια χρόνια- φθάνοντας στις σημερινές τους τροχιές. Στο μεσοδιάστημα όμως υπήρξε μια τεράστια ροή κομητών και αστεροειδών από τα εξωτερικά μέρη του ηλιακού συστήματος προς την περιοχή της Γης, η οποία συντέλεσε τον σφοδρό βομβαρδισμό».

ΛΑΛΙΝΑ ΦΑΦΟΥΤΗ | ΤΟ ΒΗΜΑ | Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

 Πηγή

Τι λέει ο Ονειροκρίτης για το φεγγάρι.

Αν ονειρευτείτε πως κοιτάζατε το φεγγάρι μέσα σε ήρεμο ουρανό, σημαίνει επιτυχία στην αγάπη και τη δουλειά σας. Ένα μαγευτικό φεγγάρι, στ' όνειρο, σημαίνει άτυχες ερωτικές ιστορίες, οικογενειακές απιστίες και απογοητεύσεις στη δουλειά. Φεγγάρι σε έκλειψη, σημαίνει πως κάποια επιδημία θα βασανίσει την κοινότητα σας. Αν δείτε στον ύπνο σας καινούργιο φεγγάρι, σημαίνει πλούτο και καλό σύντροφο στο γάμο. Για τη νέα γυναίκα που θα δει πως μιλούσε με το φεγγάρι, σημαίνει ότι σύντομα θα παντρευτεί. Αν δει δύο φεγγάρια, σημαίνει πως θα χάσει τον αγαπημένο της λόγω της φιλοχρηματίας της. Αν δει πως το φεγγάρι ήταν θαμπό, σημαίνει πως θα χάσει την ευκαιρία της ζωής της από έλλειψη γυναικείας λεπτότητας. Αν δει ένα κόκκινο φεγγάρι, σημαίνει πως θα ξεσπάσει πόλεμος και πως ο αγαπημένος της θα πάει στρατιώτης.
Πηγή

Κλείνοντας θα θέλαμε να παραθέσουμε τρία από τα καλύτερα τραγούδια,κατά την γνώμη μας που γράφτηκαν για την Πανσέληνο.