Το χάπι που θα "διορθώνει" το βιολογικό μας ρολόι

Οι άνθρωποι δεν είναι φτιαγμένοι από την φύση να διασχίζουν μονομιάς πολλές ζώνες του χρόνου. Όμως όσοι αρρωσταίνουν από τα υπερατλαντικά και γενικά από τα πολύ μακρινά αεροπορικά ταξίδια και χρειάζονται μέρες για να νιώσουν πάλι υγιείς, μπορούν να αναθαρρήσουν. Γερμανοί ερευνητές ανακάλυψαν μια ουσία που είναι σημαντική για τους φυσικούς ρυθμούς του σώματος μας, δηλαδή για το «βιολογικό ρολόι» του ανθρώπου. Η ανακάλυψη μπορεί να οδηγήσει στην «ρύθμιση» του «ρολογιού» μέσα από ένα χάπι που θα καταστήσει παρελθόν τα βάσανα, τα οποία προκαλεί το «τζετ λαγκ».Το «τζετ λάγκ» ουσιαστικά προκαλείται επειδή κάθε όργανο του σώματος έχει το δικό του «μοριακό ρολόι». Αν και ο εγκέφαλος πασχίζει καθημερινά να συγχρονίσει όλα αυτά τα ξεχωριστά βιολογικά ρολόγια, μερικά είναι πιο «πεισματάρικα» και αντιστέκονται σε μια νέα ρύθμιση, που είναι αναγκαία μετά από ένα μακρινό ταξίδι. Έτσι, ενώ ο εγκέφαλος του ταξιδιώτη μπορεί να έχει προσαρμοστεί στην ώρα της Νέας Υόρκης, το πάγκρεας ή τα νεφρά του μπορεί να έχουν μείνει …κολλημένα σε ώρα Αθήνας! Έτσι, στο «τζετ λαγκ» το εσωτερικό βιολογικό ρολόι «αποσυγχρονίζεται» λόγω της διαφοράς με την εξωτερική ώρα και όλος ο οργανισμός βιώνει μια κατάσταση ανισορροπίας, με συνέπεια ο ταξιδιώτης να αδυνατεί να προσαρμοστεί στη νέα ζώνη χρόνου όταν φθάνει στον προορισμό του, υποφέροντας για ώρες ή και για μέρες από ναυτία, αϋπνίες, έλλειψη όρεξης, κόπωση, ακόμα και κατάθλιψη.
Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Βιοφυσικής Χημείας Μαξ Πλανκ στο Γκέτιγκεν της Γερμανίας, υπό τον δρα Γκρεγκόρ Άϊσελε, σε σχετική εργασία που παρουσίασαν στο «Journal of Clinical Investigation» (Περιοδικό Κλινικών Ερευνών), σύμφωνα με τη βρετανική «Τέλεγκραφ», αναφέρουν ότι ανακάλυψαν πως η ορμόνη κορτιζόλη είναι αυτή που αποτελεί το «κλειδί» για να μένουν συγχρονισμένοι οι βιολογικοί (κιρκαδιανοί) ρυθμοί του ανθρώπου.Όπως διαπίστωσαν, τα επίπεδα της κορτιζόλης κορυφώνονται στις 8 το πρωί και μετά σταδιακά μειώνονται για να φτάσουν στο χαμηλότερο επίπεδό τους ανάμεσα στα μεσάνυχτα και στις 4 τα ξημερώματα. Αναπροσαρμόζοντας το μέγιστο και ελάχιστο επίπεδο της συγκεκριμένης ορμόνης με τη βοήθεια ενός χαπιού, οι ερευνητές πιστεύουν ότι είναι δυνατό να αποκατασταθεί η βιολογική ισορροπία στο σώμα και τον εγκέφαλο και έτσι να ξεπεραστούν οι συνέπειες του «τζετ λαγκ».
Οι γερμανοί επιστήμονες, κάνοντας πειράματα με ποντίκια, συμπέραναν ότι μια ουσία ήδη διαθέσιμη (η μετυραπόνη) μπορεί να ρυθμίσει το επίπεδο της κορτιζόλης και θεωρούν ότι κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί και στους ανθρώπους. Όπως είπε ο Άϊσελε, «θέλουμε να αναπτύξουμε ένα χάπι που ο ταξιδιώτης θα το παίρνει περίπου μια μέρα πριν ταξιδέψει». Όμως ένα τέτοιο χάπι θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο από ταξιδιώτες, αλλά και από εργαζόμενους σε κυλιόμενες βάρδιες (και αργά τη νύχτα), κάτι που έχει πιθανές επιπτώσεις στην υγεία τους (καρκίνος, έμφραγμα, εγκεφαλικό κ.α.), επειδή πάλι απορρυθμίζεται το βιολογικό ρολόι τους. Παραμένει το ερωτηματικό για τις πιθανές παρενέργειες ενός τέτοιου χαπιού. Όπως είπε ο Άϊσελε, «η δυνητική αγορά είναι τεράστια, όμως θα έπρεπε να υπάρχουν λίγες μόνο παρενέργειες από ένα τέτοιο χάπι». Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι εγκέφαλοι του ιπτάμενου προσωπικού των αεροπορικών εταιριών τείνουν να συρρικνώνονται λόγω του χρόνιου «τζετ λαγκ», ενώ παράλληλα εκκρίνουν περισσότερες ορμόνες του στρες. Επίσης οι γυναίκες αεροσυνοδοί παρουσιάζουν διαταραχές στον κύκλο της περιόδου τους.
Σύνδεσμος για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία στη διεύθυνση: http://www.jci.org/articles/view/41192%20.
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ