Ιστορικές στιγμές έζησε ο Πόντος

Με τους ήχους της λύρας και με έναν δεσπότη, τον μητροπολίτη Δράμας, να αρχίζει το παμπάλαιο τραγούδι του Πόντου, τερμάτισε η ιστορική Θεία Λειτουργία στο όρος Μελάς, που ορθώνεται πάνω από την Τραπεζούντα και στα σπλάχνα του διατηρεί το Μοναστήρι της Παναγιάς από τον 4ο αιώνα.

«Ας είναι η Κυρία του Πόντου εγγυήτρια καλύτερων ημερών». Αυτή η λιτή φράση από το στόμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, από τον προαύλιο χώρο της Μονής της Παναγίας της Σουμελά της Τραπεζούντας, συμπυκνώνει το ιστορικό μήνυμα που εκπέμπει η πρώτη από το 1923 Θεία Λειτουργία που ετελέσθη στο ερημωμένο μοναστήρι.
Ο Πατριάρχης συγκινήθηκε, χαμογέλασε, χειροκρότησε και στη συνέχεια ευχαρίστησε αλλά και έστειλε ιδιαίτερο αδελφικό ασπασμό στον Πατριάρχη Μόσχας. Μία κίνηση που υποδηλώνει και την πρόθεση να τονισθεί η ανάγκη για την ενότητα της Ορθοδοξίας αλλά και επισημαίνει την οικουμενικότητα του Πατριαρχικού Θρόνου της Πόλης.
Με απόλυτη αίσθηση της μεγάλης διπλωματικής επιτυχίας που κατήγαγε, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος σημείωσε αρκετές φορές την «ιστορικότητα των στιγμών» που συνεπάγεται η τέλεση Θείας Λειτουργίας στην ιστορική Μονή στο όρος Μελάς του Πόντου.
Ο κ.κ. Βαρθολομαίος, αρχιτέκτων αυτής της σημαντικής εξέλιξης για τις σχέσεις μεταξύ τουρκικού κράτους και Φαναριού αλλά και για τις σχέσεις μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων, σε αυτήν την πολύπλοκη περίοδο που διανύει η διαδογματική συμβίωση, διεξήγαγε επί μακρόν διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα και προσωπικά με τον πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν, μέχρις ότου η υπόθεση καταλήξει σε αίσιο τέλος. Εξαιρετικά σημαντική για τις περαιτέρω εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά και το μέλλον της Σχολής της Χάλκης αποτελεί η νέα αυτή προοπτική, όπως φρόντισε να επισημάνει και ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου από την Πάρο, όπου βρέθηκε για τους εορτασμούς του Δεκαπενταύγουστου.

Το κήρυγμα του Πατριάρχη

Μέσα σε κλίμα απόλυτης συγκίνησης ο Οικουμενικός Πατριάρχης χοροστάτησε στη Θεία Λειτουργία στην Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο σε μια από τις ιστορικότερες στιγμές της Ορθοδοξίας.
«Ας είναι η Παναγία η Σουμελιώτισσα, η Κυρία του Πόντου εγγυήτρια καλύτερων ημερών διά τους λαούς μας, οι οποίοι συναντώνται σήμερον εις το εδώ εορτάζον πανίερον σέβασμά της» ευχήθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος κατά την ομιλία του στην ιστορική ιερά μονή.
«Το προσκύνημά μας αυτό» είπε ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας «είναι μια επιπλέον γέφυρα επικοινωνίας και εμπιστοσύνης ανάμεσα εις τους δύο λαούς».
Σήμερα ζούμε ένα κορυφαίο θρησκευτικό και ιστορικό γεγονός, επεσήμανε σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο κ.κ. Βαρθολομαίος και πρόσθεσε:
«Σήμερα ο Πόντος γίνεται πραγματικά Εύξεινος, καθώς δέχεται καραβάνια ολόκληρα προσκυνητών που γεμίζουν τις ανηφοριές των βουνών που οδηγούν στον ιερό βράχο της Παναγίας».
Όλα αυτά τα 88 χρόνια - σημείωσε ο κ. Βαρθολομαίος- η ακοίμητος καντήλα της μνήμης και ευλάβειας προς τη Σουμελιώτισσα έκαιε και επότιζε και καθοδηγούσε την πορεία όλων των Ποντίων, όλων των Ρωμιών, όλων των ορθοδόξων που έλεγαν στην προσευχή τους «Σουμελά μας Παναγία, την εικόνα σου εγώ, τη σεπτή και την αγία έρθα για να προσκυνώ».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης άρχισε την ομιλία του με τον στίχο του Αγίου Κοσμά του Μελωδού «Πανηγυριζέτωσαν οι θεόφρονες». Επεσήμανε ότι ο λόγος του ιερού υμνογράφου «προσλαμβάνει εφέτος διά τη μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως και τα ανά τον κόσμο τέκνα της νέας διαστάσεις».
Ύστερα από 88 έτη «ληθάργου και σιωπής κατόπιν της αδείας των εντίμων τοπικών αρχών της Τουρκίας, τας οποίας και επαινούμεν και ευχαριστούμεν» είπε ο κ.κ. Βαρθολομαίος «εις το παλλάδιον της ιστορικής ευλάβειας του Πόντου, όλης της Μικράς Ασίας, της Νοτίου Ρωσίας, της Ουκρανίας, εις την πανίερον αυτήν πατριαρχική μονή, ακούστηκε και πάλι, γλυκύτατον, το ''πεποικιλμένη τη θεία δόξη ιερά και ευκλεής παρθένε, μνήμην σου''».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης τόνισε, επίσης, ότι σήμερα η Παναγία η Σουμελά κατέστη «κοινό σημείο αναφοράς όλων μας που ήρθαν εδώ εξ Ελλάδος, Ρωσίας, Ουκρανίας και από άλλες χώρες».
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο Πατριάρχης κάλεσε τους προσκυνητές, επιστρέφοντας στις πατρίδες τους, να κρατήσουν σαν αναμμένη πασχαλινή λαμπάδα τη «θεομητορική ελπίδα του Σουμελιώτικου Δεκαπενταύγουστου».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης μίλησε, επίσης, στο τέλος της Θείας Λειτουργίας και στην τουρκική γλώσσα.

Θετικές αντιδράσεις από τα τουρκικά ΜΜΕ

Πρώτη είδηση στην πλειονότητα των τουρκικών Μέσων είναι η Θεία Λειτουργία, ανήμερα της εορτής της Παναγίας στην ιστορική Μονή Σουμελά.«Οι προσκυνητές δεν χωρούσαν στο μοναστήρι» είναι ο τίτλος της μεγάλης σε κυκλοφορία εφημερίδας Hurriyet, που σημειώνει ότι πρόκειται για «ιστορική μέρα στη Σουμελά».
Στο ίδιο πνεύμα και η ηλεκτρονική έκδοση της Milliyet τιτλοφορείται «Πρώτη φορά μετά από έναν αιώνα» υπογραμμίζει την ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση που συνοδεύει φέτος τον εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου στον Πόντο, καθώς, για πρώτη φορά μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και την ελληνοτουρκική συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών, τελείται Θεία Λειτουργία τέτοια μέρα στην ιστορική Μονή στην Τραπεζούντα.
Παρόμοιο τίτλο έχει και η Sabah: «Πρώτη φορά μετά από έναν αιώνα». «Μεγάλος συνωστισμός» προσθέτει ως υπότιτλο, καθώς στην Τραπεζούντα έχουν συρρεύσει προσκυνητές από την Ελλάδα, τη Ρωσία και τη Γεωργία, για να υπογραμμίσουν τους δεσμούς που τους συνδέουν με τη Μονή Σουμελά.
ΖΟΥΓΚΛΑ