Πλαφόν στα επιτόκια πιστωτικών καρτών

Την ώρα που οι υπερχρεωμένοι Έλληνες πασχίζουν να εξυπηρετήσουν χρέη από κάρτες με επιτόκια που ξεπερνούν και το 20%, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού το ρεύμα γυρίζει εναντίον των τραπεζιτών, καθώς αναμένεται η συζήτηση στην Γερουσία τροπολογίας, που θα επιτρέψει την επιβολή ανώτατων ορίων στα επιτόκια. Οι Έλληνες τραπεζίτες υπερασπίζονται με υπερβάλλοντα ζήλο το… αυτονόητο των χρεώσεων κατά το δοκούν στις πιστωτικές κάρτες, αψηφώντας ακόμη και τη νομολογία του Αρείου Πάγου. Στην επί συλλογικής αγωγής, ιστορική απόφασή του 1219/2001, ο Άρειος Πάγο ορίζει ανώτατα όρια στα επιτόκια, τονίζοντας τα ακόλουθα (σελ. 34): «Τα εξωτραπεζικά επιτόκια παρά τον περιορισμό τους στις εξωτραπεζικές συναλλαγές δεν παύουν να έχουν γενικότερη κοινωνικοοικονομική σημασία και ν’ αφορούν και τις τραπεζικές συμβατικές σχέσεις. Ο κοινωνικός και οικονομικός σκοπός του δικαιώματος στην ελεύθερη διαμόρφωση των τραπεζικών επιτοκίων είναι η συμπίεσή τους κάτω από τα όρια των εξωτραπεζικών. Έτσι η συμφωνία για επιτόκια που υπερβαίνουν τα ανώτατα αυτά όρια δεν παύει να απαγορεύεται από το νόμο (ΑΚ 281)».

Στις ΗΠΑ, την πατρίδα της… τραπεζικής ασυδοσίας, την οποία ακολούθησαν αρκετά χρόνια αργότερα οι ευρωπαϊκές χώρες και η Ελλάδα στην ίδια κατεύθυνση, διαμορφώνεται ισχυρό πολιτικό ρεύμα υπέρ της επανόδου στο παλαιότερο καθεστώς του καθορισμού ανώτατων ορίων:
Όπως μετέδωσε το Bloomberg, γερουσιαστής κατέθεσε τροπολογία στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο για τη ρύθμιση του τραπεζικού συστήματος, όπου προτείνει να επανέλθει η δυνατότητα κάθε πολιτείας να επιβάλει όρια στα επιτόκια των πιστωτικών καρτών.
Στις ΗΠΑ, η τραπεζική ασυδοσία επικράτησε μετά το 1978, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε, ότι οι πολιτείες δεν έχουν το δικαίωμα να επιβάλλουν όρια επιτοκίων διαφορετικά από αυτά που ισχύουν στην πολιτεία όπου είναι εγκατεστημένη η τράπεζα που εκδίδει μια πιστωτική κάρτα.
Αυτό άνοιξε ένα τεράστιο παράθυρο στις απαγορεύσεις των πολιτειών για τα υπερβολικά επιτόκια. Ορισμένες μικρές πολιτείες (Ντέλαγουερ, Νότια Ντακότα κ.α.) «εξαγοράσθηκαν» από ισχυρά τραπεζικά συμφέροντα και κατήργησαν τα δικά τους όρια επιτοκίων.
Στη συνέχεια, οι τράπεζες εγκατέστησαν σε αυτές τις πολιτείες τις θυγατρικές τους που εκδίδουν πιστωτικές κάρτες και άρχισαν να δανείζουν τους πελάτες τους στις υπόλοιπες πολιτείες των ΗΠΑ, χωρίς να δεσμεύονται από τα εκεί ισχύοντα όρια!
Με αυτή την αρκετά μακριά…. παράκαμψη πέτυχαν για πρώτη φορά οι τραπεζίτες διεθνώς να επιβάλλουν τους δικούς τους κανόνες, χωρίς να επηρεάζονται από την καθιερωμένη από αιώνες στις περισσότερες χώρες νομοθεσία για την απαγόρευση της τοκογλυφίας, που ως τα τέλη της δεκαετίας του ’70 έθετε περιορισμούς και στη δράση των τραπεζών. Η πολιτική επίθεση στις τράπεζες στις ΗΠΑ, όπως σχολιάζει το “Bloomberg” έχει προκαλέσει αιφνιδιασμό και αμηχανία, καθώς ήδη με άλλη τροπολογία που ψηφίσθηκε καθιερώθηκαν ανώτατα όρια στις χρεώσεις που μπορούν να επιβάλλουν οι εταιρείες πιστωτικών καρτών στους εμπόρους, κάθε φορά που χρησιμοποιείται μια κάρτα –σημειώνεται ότι ανάλογο πρόβλημα με δυσθεώρητες χρεώσεις των εμπόρων παρατηρείται και στην Ελλάδα, αλλά ουδέποτε συζητήθηκε δημόσια.
Το διεθνές πρακτορείο φιλοξενεί δήλωση του διευθύνοντος συμβούλου της Discover, μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες έκδοσης καρτών στις ΗΠΑ, η οποία αντανακλά το κλίμα που έχει διαμορφωθεί στο τραπεζικό κύκλωμα: η ροή των προτεινόμενων κανόνων για τις τράπεζες είναι τόσο ισχυρή, «που την συναγωνίζονται μόνο οι αναφορές για την ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Ισλανδία. Δυο φορές την ημέρα έρχεται και κάποια νέα “φουρνιά”», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ρόι Γκάθρι.
Στην Ελλάδα πάντως, οι εξελίξεις μοιάζουν να βρίσκονται αιώνες πίσω. Το λόμπι των τραπεζιτών, αν και αποδυναμωμένο αισθητά από την κρίση, καταφέρνει να υπερασπίζεται την… κεκτημένη ασυδοσία, διαθέτοντας άριστες προσβάσεις στο πολιτικό σύστημα. Είναι χαρακτηριστικό, ότι ακόμη και η αυτονόητη ρύθμιση για τους υπερχρεωμένους οφειλέτες, με την οποία επιχειρεί η Λ. Κατσέλη να ενσωματώσει στο ελληνικό δίκαιο στοιχεία σύγχρονου πτωχευτικού δικαίου ιδιωτών, παρέμενε επί μήνες μπλοκαρισμένη και αναμένεται μόλις τώρα να φθάσει στη Βουλή. Περιέργως, όπως λέγεται στην τραπεζική αγορά, η μεγάλη δύναμη επιρροής που ασκούν σήμερα οι τραπεζίτες στο ελληνικό πολιτικό σύστημα πηγάζει από την… αδυναμία τους: όσο περισσότερο «φλερτάρουν», λόγω της κρίσης, με το χείλος της αβύσσου, τόσο λιγότερη αποφασιστικότητα δείχνει το πολιτικό σύστημα στην επιβολή κανόνων, που θα έθιγαν ακόμη και τις πιο αντικοινωνικές πτυχές της τραπεζικής δραστηριότητας, υπό τη συνεχή απειλή ότι θα «θιγούν τα οικονομικά μεγέθη των τραπεζών σε μια κρίσιμη συγκυρία».

e-tower