"Ένα ταξίδι χιλιάδων μιλίων αρχίζει με ένα μόνο βήμα". Το κινέζικο αυτό γνωμικό αποτελεί την προμετωπίδα των απόψεων του Μαθιού Γιαμαλάκη, ο οποίος πριν από περίπου 50 χρόνια έκανε τα πρώτα του βήματα στον κόσμο της Τέχνης και της ευρωπαϊκής διανόησης, για να ακολουθήσει ένα μεγάλο ταξίδι σε κινηματογραφικά και εικαστικά μονοπάτια.
Ο Έλληνας κινηματογραφιστής και ζωγράφος, ο οποίος ζει και δημιουργεί στη Σουηδία, έχει προσκληθεί να προβάλει την ταινία του "Όλα τα δειλινά", στο 12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του αφιερώματος "Ιστορίες του Αιγαίου".
Ο Μαθιός Γιαμαλάκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, από πατέρα Κρητικό και μητέρα ιταλικής καταγωγής. Δούλεψε για σύντομο χρονικό διάστημα στην Αθήνα ως δημοσιογράφος, αλλά καθώς το ενδιαφέρον του είχε κερδίσει ήδη η ζωγραφική, αποφάσισε να σπουδάσει στη Σχολή Καλών Τεχνών του Όφενμπαχ, στη Γερμανία. Το 1964 αποφάσισε να μεταναστεύσει ξανά, αυτή τη φορά στη Σουηδία. Εκείνα τα χρόνια και εν μέσω των πολιτικοκοινωνικών ανακατατάξεων σε όλο τον κόσμο, αποφάσισε να ασχοληθεί εντατικά με τον κινηματογράφο.
"Την περίοδο της Δικτατορίας σταμάτησα να ζωγραφίζω, γιατί θεώρησα καθήκον μου να αντιδράσω και να κάνω αγώνα ενάντια στη Χούντα με τα φιλμ μου", λέει.
Από το 1968 και μετά δημιούργησε μια σειρά ντοκιμαντέρ για τη Δικτατορία και την Αντίσταση στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών και τη βραβευμένη από το Σουηδικό Ινστιτούτο Φιλμ μικρού μήκους ταινία "401" (1970), που είχε ως θέμα της τα βασανιστήρια του Περικλή Κοροβέση στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο.
Ακολούθησαν περισσότερα από 50 ντοκιμαντέρ μικρού και μεγάλου μήκους, πολλά από τα οποία με ιστορικά θέματα, όπως η αποτυχημένη απόβαση της CIA στην Κούβα, το 1961 ("Ανάκριση στη Χαβάνα", 1971) και το φοιτητικό γερμανικό κίνημα ("Το σοσιαλιστικό φοιτητικό γερμανικό κίνημα- SDS στο Δ. Βερολίνο", 1968). Ιστορικό είναι και το θέμα που τον απασχολεί αυτή την περίοδο: τα χρόνια της Κατοχής και οι Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών, που θα γυρίσει σε συνεργασία με την ιστορικό Ευστρατία Λαουτάρη- Ντάβουντ.
"Μέσα από τα ντοκιμαντέρ θέλω να μαθαίνω όσο τον δυνατόν περισσότερα για το τι περάσαμε και τι ζήσαμε ως λαός", τονίζει.
Στις ταινίες του, ο Μαθιός Γιαμαλάκης δανείζεται συχνά στοιχεία από το κίνημα του "Σινεμά Βεριτέ" (σ.σ.: το "Cinema Verite" ή "Σινεμά της Αλήθειας" επικράτησε στα τέλη της δεκαετίας του '50 και τη δεκαετία του '60 και συνδύαζε τις νατουραλιστικές τεχνικές με την καταγραφή της πραγματικότητας).
"Όλα τα φιλμ μου έχουν ένα στοιχείο ερευνητικής δημοσιογραφίας. Μ' αρέσει να μιλάω με ανθρώπους και να τους κοιτάζω στα μάτια, να γυρίζω μόνος μου τις σκηνές, χωρίς πολλά φώτα. Έτσι πετυχαίνω την αμεσότητα", εξηγεί.
Η Σουηδική Τηλεόραση αποφάσισε να ανεβάσει τις ταινίες του Μαθιού Γιαμαλάκη στο Διαδίκτυο, προκειμένου να είναι εύκολα προσβάσιμες από το κοινό. "Χάρηκα με την πρωτοβουλία αυτή. Δημιουργώ όχι μόνο για μένα, αλλά και για το κοινό. Το πνεύμα μου ανήκει σε όλους, όχι μόνο σε αυτούς που έχουν τα χρήματα να πληρώσουν", μας λέει.
Πέρα από την κινηματογραφία, ο Μαθιός Γιαμαλάκης ασχολείται, από το 1985 και μετά, και με την τέχνη της ζωγραφικής. Έχει εκθέσει- μεταξύ άλλων- στη Στοκχόλμη, την Πάτμο, τη Θάσο, την Αθήνα, την Κοπεγχάγη και το Σβέτζινγκεν της Γερμανίας.
Στα έργα του εμπνέεται συχνά από τη φύση και τον έρωτα. Ο ίδιος χαρακτηρίζει την εικαστική του ματιά "εξπρεσιονιστική, γιατί βγάζω στους πίνακές μου την ψυχή και τις σκέψεις μου".
Επίσης, διευκρινίζει ότι αρνείται να πουλήσει τους πίνακές του. "Θα ήθελα να αφήσω παρακαταθήκη την τέχνη μου για να είναι προσβάσιμη στο κοινό".
Έδρα του μέχρι σήμερα παραμένει η Στοκχόλμη. Ως Έλληνας του εξωτερικού, αναφέρεται στην "πνευματική μοναξιά που βιώνουν οι Έλληνες δημιουργοί που ζουν εκτός Ελλάδας".
"Μου λείπει φοβερά το ελληνικό πνεύμα, αλλά όπως ήταν κάποτε, γιατί σήμερα έχει χαθεί. Υπήρχε ένα όνειρο για το παρόν και το μέλλον. Ήταν δύσκολα τα χρόνια, αλλά αγοράζαμε βιβλία έστω και με δόσεις. Νομίζω ότι πρέπει να ξανακοιτάξουμε την Ακρόπολη, μήπως και θυμηθούμε το παρελθόν μας", εξηγεί.
Και συμπληρώνει χαρακτηριστικά: "Η Ελλάδα είναι η αρχή της ζωής μου, αλλά το τέλος της είναι η ελευθερία μου, ελευθερία από το νατιοναλισμό και τον εθνικισμό που μας γυρίζουν προς τα πίσω".
Κείμενο: Κουζινοπούλου Μ.
http://www.ana-mpa.gr/anaweb/user/showplain?maindoc=8483271&maindocimg=8486703&service=143
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου