Ιπποφαές, ένα φυτό με ευεργετικές ιδιότητες

Με την ίδια ταχύτητα που κάλπαζαν τα άλογα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αφού πρώτα έτρωγαν ιπποφαές, σε ανάλογο ρυθμό -αν όχι και …ταχύτερο- αυξάνεται το ενδιαφέρον των Ελλήνων αγροτών για την καλλιέργεια του φυτού αυτού, στη χώρα μας. Πέραν του γεγονότος ότι, η καλλιέργεια ιπποφαούς δεν είναι απαιτητική, τα κέρδη από την πώληση της παραγωγής ισοδυναμούν με "χρυσορυχείο", όπως τονίζουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ οι γνωρίζοντες καλά την αγορά αυτή, που, αν και στη χώρα μας βρίσκεται στο ξεκίνημά της, χαρακτηρίζεται "πολλά υποσχόμενη".
"Είναι μία δυναμικά αναπτυσσόμενη αγορά, σε ευρωπαϊκό επίπεδο και καταγράφεται 'τεράστιο' το εύρος χώρου για τη δραστηριοποίηση νέων 'παικτών'", τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γεωπόνος και συντονιστής της όλης προσπάθειας στη χώρα μας, Σπύρος Μπίπος.
Ήδη, όπως είπε, πολλά ελληνικά νοικοκυριά, ανακαλύπτοντας τις ευεργετικές ιδιότητες του ιπποφαούς, το έχουν προμηθευτεί σε γλαστράκια, στο σπίτι τους και το χρησιμοποιούν ως το καλύτερο γιατρικό για την οικογένειά τους.
Από την πλευρά του, ο γεωπόνος, Κάσσανδρος Γάτσιος, που έδωσε και το "εναρκτήριο λάκτισμα" για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία στη χώρα μας, υπογράμμισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι, "ναι μεν καταγράφονται τεράστιες οι δυνατότητες ανάπτυξης του ιπποφαούς στην Ελλάδα, αλλά η καλλιέργειά του θα πρέπει να γίνει ορθολογικά και με επιστημονικό τρόπο, αλλιώς προοιωνίζονται προβλήματα, που θα οδηγήσουν σε αποτυχία την όλη προσπάθεια".
Σε εμβρυακό στάδιο στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, η καλλιέργεια ιπποφαούς ξεκίνησε τα τελευταία δύο χρόνια και η πρώτη παραγωγή αναμένεται στο τέλος του 2012, οπότε και θα κριθεί, εάν η ποιότητα του "θαυματουργού" αυτού φυτού στα εδάφη της χώρας μας, είναι αντάξια των προσδοκιών που δημιουργεί το όνομά του, που είναι ελληνικό και παραπέμπει σε φωτεινό, λαμπερό άλογο (ίππος: άλογο, φάος: φως, λάμψη).
Σήμερα, ιπποφαές καλλιεργείται στην Κοζάνη, την Πέλλα, την Κρήτη και τη Φθιώτιδα. Πιλοτικά, καλλιεργείται ένα στρέμμα στην Εύβοια, ενώ προ των πυλών βρίσκεται και η καλλιέργειά του στη Ροδόπη.
Ειδικότερα, σε Κοζάνη και Πέλλα, 48 παραγωγοί καλλιεργούν ιπποφαές σε εκτάσεις 250 στρεμμάτων και το καλοκαίρι του 2011 αναμένεται να επεκτείνουν τις καλλιέργειές τους σε πάνω από 2.000 στρέμματα.
Όπως χαρακτηριστικά είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της ομάδας παραγωγών, Νίκος Μεσελίδης, το ενδιαφέρον των αγροτών αυξάνεται καθημερινά, ολοένα και περισσότερο.
Στην Κρήτη, ομάδα παραγωγών καλλιεργεί περί τα 50 στρέμματα στην Ιεράπετρα, ενώ στη Φθιώτιδα, τα 200 στρέμματα ιπποφαούς αναμένεται, εντός του επόμενου έτους, να διπλασιαστούν -κατά το ελάχιστο- όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ομάδας παραγωγών, Ιωάννης Σάρος.
Στη Ροδόπη, ομάδα αγροτών, που συνεχώς διευρύνεται, σκέφτεται σοβαρά την έναρξη καλλιέργειας ιπποφαούς και σύμφωνα με τον γεωπόνο, Σοφοκλή Παππουή, μέχρι τον Μάιο πρόκειται να καλλιεργηθούν πιλοτικά περί τα έξι στρέμματα.
Μάλιστα, όπως αποκάλυψε ο ίδιος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, στο προσεχές διάστημα πρόκειται να πραγματοποιηθεί νέα συνάντηση με Έλληνα αντιπρόσωπο γερμανικής εταιρίας, που ενδιαφέρεται να υπογράψει συμβόλαιο με παραγωγούς στη χώρα μας, "βοηθώντας" τους, μάλιστα, να καλλιεργήσουν 800 στρέμματα ιπποφαούς σε όλη την Ελλάδα.
"Η συμβολαιακή γεωργία αποτελεί πάντα δέλεαρ για τους παραγωγούς στην περιοχής μας", σημείωσε ο κ. Παππουής.
Εξέφρασε, μάλιστα, την πεποίθηση πως, τα 300.000 στρέμματα βαμβακιού, δεν αποκλείεται, στα επόμενα χρόνια, να μειωθούν σημαντικά, δίνοντας τη θέση τους σε νέες καλλιέργειες, πιο επικερδείς και ασφαλείς.
Οι χρήσεις του ιπποφαούς που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στη χώρα μας είναι, σύμφωνα με τον κ. Γάτσιο για παραγωγή καλλυντικών, "λειτουργικών τροφίμων", γλυκών, χυμών, φαρμακευτικών παρασκευασμάτων, αρτοσκευασμάτων, προσθέτων διατροφής, φυσικών χρωστικών κ.ά.
Παράλληλα, το ιπποφαές θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην Ελλάδα για: βελτίωση της γονιμότητας υποβαθμισμένων εδαφών, προστασία των επικλινών εδαφών από τη διάβρωση, φύτευση πυρόπληκτων εκτάσεων και χρησιμοποίηση των φύλλων, των νεαρών βλαστών και των υπολειμμάτων των καρπών για τη διατροφή των ζώων.

Το ιπποφαές στην ιστορία
Η χρήση του ιπποφαούς στην αρχαιότητα ήταν πολύ διαδεδομένη. Σχετικές αναφορές υπάρχουν σε κείμενα του Θεόφραστου, μαθητή του Αριστοτέλη, αλλά κυρίως του Διοσκουρίδη, του πατέρα της Φαρμακολογίας. Το όνομά του το οφείλει στα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που παρατήρησαν ότι τα άρρωστα και τραυματισμένα άλογα που έτρωγαν τα φύλλα και τους καρπούς του φυτού ανάρρωναν γρηγορότερα, αποκτούσαν περισσότερη δύναμη, ενώ το τρίχωμά τους δυνάμωνε και γινόταν πιο λαμπερό.
Στη Μογγολία, χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες ως άριστο τονωτικό. O θρύλος λέει ότι, ο Τζένγκις Χαν και ο στρατός του έπιναν χυμό από ιπποφαές, προκειμένου να αυξήσουν την αντοχή και να επιταχύνουν τη θεραπεία των πληγών τους.

Πριν από τους …παγετώνες
Πρόκειται για ένα από τα αρχαιότερα φυτά στη Γη. Η παρουσία του χρονολογείται πολύ πριν από την εποχή των παγετώνων. Το ιπποφαές είναι ένας θάμνος, που μπορεί να αναπτυχθεί σχεδόν οπουδήποτε, αφού αντέχει -μεταξύ άλλων- στην ξηρασία, το κρύο (μέχρι -43ο C) και τα άλατα. Oι καρποί του μοιάζουν με ρώγες σταφυλιού, είναι πορτοκαλί και χυμώδεις και έχουν υπόξινη γεύση. Είναι φυτό που προσβάλλεται από ελάχιστες ασθένειες και εχθρούς. Καλλιεργείται γραμμικά, με μία πυκνότητα 160 δενδρυλλίων ανά στρέμμα, εκ των οποίων 150 είναι θηλυκά και 10 αρσενικά.
Σύμφωνα με το "Διεθνές Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης, το ιπποφαές ευδοκιμεί και καλλιεργείται στην Ευρώπη και την Ασία. Η καλλιέργειά του, σήμερα, είναι αναπτυγμένη στη Ρωσία και την Κίνα (συνολικά 13 εκατ. στρέμματα, 3 εκατ. στρ. καλλιεργήσιμα και τα υπόλοιπα σε άγρια μορφή), καθώς και στην Ευρώπη, όπου όμως παρατηρούνται σημαντικά ελλείμματα.

Εκατόν ενενήντα ωφέλιμα συστατικά!
Το ιπποφαές συμπεριλαμβάνεται στην κατηγορία των "υπερτροφών" (super foods), μερικές από τις οποίες είναι: η σπιρουλίνα, η αλόη, η γύρη, το τζίνσενγκ, το κερί του ζαχαροκάλαμου, η χλωρέλα, το αιθέριο έλαιο δενδρολίβανου.
Σύμφωνα με Ρώσους και Κινέζους επιστήμονες, το ιπποφαές περιέχει 190 πολύτιμες ουσίες, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Oι περισσότερες και δραστικότερες (106) έχουν εντοπιστεί στο έλαιο που περιέχουν οι καρποί του.
Μεταξύ άλλων η χρήση ιπποφαούς από τον άνθρωπο προσφέρει -μεταξύ άλλων- τόνωση, ευεξία και ενέργεια, γρήγορη ανάρρωση και επούλωση των πληγών, ενίσχυση του ανοσοποιητικού και του νευρικού συστήματος, μείωση του άγχους, ρύθμιση του μεταβολισμού κ.ά.

Κείμενο: Αλεξιάδου Ε.

ΑΠΕ-ΜΠΕ