Από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ στο... Αρχαίο Στάδιο της Νεμέας

Νεαρός αρχαιολόγος, ήρθε στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του '70 να ανασκάψει για να φέρει στο φως την πολιτεία του μυθικού Οδυσσέα ή έστω τα παλάτια του θρυλικού βασιλέα Φιλίππου του Μακεδόνα. Η τύχη όμως και το Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας οδήγησαν τα βήματα του δρα Στίβεν Μίλερ στη Νεμέα, όπου έβαλε πλάτη και σκαπάνη για να ανακαλύψει το αρχαίο στάδιο της Νεμέας.

«Από το 1973, που άρχισαν οι ανασκαφές, πολλές φορές δειλιάσαμε θέλοντας να σταματήσουμε το έργο αφού δεν φαινόταν να βγαίνει πουθενά, όμως, κάποια μικρά σημάδια και προπάντων η γνώση πως εκεί υπήρχε μια ολόκερη ιερή πολιτεία, μας έδιναν ελπίδα να συνεχίσουμε», δηλώνει ο δρ. Στίβεν Μίλερ, στο περιοδικό «Ελληνική Διασπορά», του ΑΠΕ-ΜΠΕ και στη δημοσιογράφο, Ιουστίνη Φραγκούλη.
Και συνεχίζει: «Σκάβοντας με ιδιαίτερη προσοχή και πολλές φορές με τα χέρια, καταφέραμε να ανακαλύψουμε τρείς κίονες από το Ναό του Διός, το στάδιο της Νεμέας, τη σήραγγα που οδηγούσε τους αθλητές στο στάδιο και τα αποδυτήρια, όπου οι αθλητές άφηναν τα ρούχα τους για να μπουν γυμνοί στην αρένα».
Με πάθος μιλάει ο διαπρεπής αρχαιολόγος για τις ανασκαφές του στη Νεμέα, που τον οδήγησαν στην εύρεση ενός κόσμου, αυτού των αρχαίων Αγώνων της Νεμέας, τους οποίους έχει αναβιώσει από το 1995 μαζί με το δήμο της Νεμέας και μάλιστα με δραματικό τρόπο.
Ο δρ. Μίλλερ, ο οποίος περνάει εννιά μήνες στην περιοχή, παρότι δεν είναι πλέον διευθυντής των ανασκαφών στον αρχαιολογικό χώρο, έχει κατορθώσει να ξαναζωντανέψει τους Αγώνες της Νεμέας στην αρχαία τους μορφή, υποχρεώνοντας τους αθλητές του στίβου, που λαμβάνουν μέρος, να ενδύονται αρχαίους χιτώνες και να ξαναζούν το πνεύμα της αρχαιότητας. «Πιστεύω πως αυτή η αναπαράσταση και αναβίωση των Αρχαίων Αγώνων της Νεμέας μας κάνει όλους να νιώσουμε μέρος της υπέροχης ελληνικής ιστορίας» δηλώνει ο δρ. Στίβεν Μίλλερ.
Όμως, παρά το γεγονός ότι η αρχαιολογική του σκαπάνη τοποθετήθηκε στη Νεμέα, ο διεθνής αρχαιολόγος δεν έπαψε ποτέ να αναζητεί τους αρχαίους Μακεδόνες, προσπαθώντας να προσδιορίσει τη σχέση τους με τους αρχαίους Έλληνες. «Οι Έλληνες θεωρούσαν τους Μακεδόνες, Έλληνες, τον 7ο π.Χ. αιώνα» δηλώνει ο Στίβεν Μίλερ και προσθέτει: «είναι φανερή η ελληνικότητά τους, καθώς οι επιγραφές των Αρχαίων Μακεδόνων ήταν γραμμένες στα ελληνικά».
Σε ερώτηση, αν αυτό συνέβαινε επειδή η ελληνική ήταν η κρατούσα γλώσσα της εποχής και ίσως η ελίτ των Μακεδόνων να έγραφε και να μιλούσε σ΄αυτήν, ο δρ Μίλερ είναι σαφής: «Μα και οι κατάρες, που αποτελούν τη γλώσσα των απλών πολιτών, στην ελληνική ήταν γραμμένες στη Μακεδονία. Επομένως, η καθομιλουμένη ήταν ελληνική, οι Μακεδόνες σύμφωνα με τα ευρήματά μας, συμμετείχαν στους Αγώνες της Αρχαίας Νεμέας ως μια από τις φυλές των Ελλήνων. Δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση επ’ αυτού».
Σε ερώτηση πώς βλέπει το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ο διαπρεπής αρχαιολόγος απαντά: «Το Μουσείο της Ακρόπολης είναι εκπληκτικό. Η τοποθέτηση των κομματιών που λείπουν, με ρέπλικες σε άλλο χρώμα, κάνει δραματική και επίκαιρη τη διεκδίκηση των κομματιών του Παρθενώνα».
Θα πρέπει το Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει τα μάρμαρα της ζωφόρου; « Εάν έλειπε το χέρι μου θα το ζητούσα πίσω; Μα, αυτή είναι αυτονόητη απάντηση, δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία να κρατούνται στο Λονδίνο τα γλυπτά του Παρθενώνα, που αποτελεί την επιτομή της αρχαίας τελειότητας, τον ακρογωνιαίο λίθο του δυτικού πολιτισμού του κάλλους και της ισομετρίας» δηλώνει ο δρ. Μίλλερ.
Ο ίδιος, πάντως, διαχωρίζει πως τα μεμονωμένα γλυπτά , όπως η Αφροδίτη της Μήλου ή η Άπτερος Νίκη, μπορούν να κοσμούν το Λούβρο. Κι άλλες αρχαιότητες μπορούν να εκτίθενται στα μουσεία του κόσμου για να αποτυπώνουν την τελειότητα του Αρχαίου Ελληνικού Πνεύματος. Τα γλυπτά του Παρθενώνα, όμως, πρέπει να επιστρέψουν στην κοιτίδα τους, να στεγαστούν στο Μουσείο της Ακρόπολης, συμπληρώνοντας το ιστορικό τους σύνολο.
Ο τρόπος που μιλάει ο δρ Μίλλερ για την αρχαία ελληνική ιστορία είναι συγκλονιστικός. Κάνει τον συνομιλητή του να αισθάνεται ελλιπής, που ως Έλληνας δεν έχει ίσως το ίδιο πάθος για την καταγωγή του. Μα δικαιολογεί τούτη τη φλογισμένη σχέση του με τους θησαυρούς μας: «Την πρώτη φορά που επισκέφθηκα την Ελλάδα, ένιωσα ένα είδος εθνικής ταυτότητας. Ένιωσα ότι εκεί ανήκα ανέκαθεν και θα ανήκω για πάντα».


ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ